Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rất quan trọng vì đó là cơ sở pháp lý để nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sử dụng đất của công dân. Vậy thế nào là quyền sử dụng đất? Thủ tục và cách thức tra cứu quyền sử dụng đất là gì? Hãy cùng Blog Mua Bán tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1/ Quyền sử dụng đất là gì?

Cho đến thời điểm hiện tại, pháp luật chưa đưa ra khái niệm về quyền sử dụng đất. Nghiên cứu về bản chất pháp lý, quyền sử dụng đất là quyền của những chủ thể được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ việc sử dụng đất được Nhà nước giao, cho thuê hoặc được chuyển giao từ những chủ thể khác thông qua việc chuyển đổi chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho... từ chủ thể có quyền. Tuy nhiên, theo quan điểm của đa số các nhà lập pháp, quyền sử dụng đất đai là quyền khai thác những thuộc tính có ích của đất đai để phục vụ cho những mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Còn nếu xét về khía cạnh kinh tế, quyền sử dụng đất có ý nghĩa quan trọng vì nó làm thỏa mãn những nhu cầu và mang lại lợi ích vật chất cho các chủ sử dụng trong quá trình sử dụng đất.
Quyền sử dụng đất


2/ Phân loại quyền sử dụng đất

Quyền sử dụng đất được phân loại dựa theo các yếu tố sau:

- Quyền sử dụng đất căn cứ theo chủ thể (là tổ chức, hộ gia đình hay cá nhân): Quyền sử dụng đất lúc này được dựa vào ý muốn chủ quan của chủ thể và việc sử dụng đất vào mục đích nào là tùy theo chủ thể quyết định. Những quyết định này cần phải nằm trong phạm vi được cấp có thẩm quyền cho phép.

- Quyền sử dụng đất căn cứ vào khách thể (là đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp hay chưa sử dụng): Nghĩa là loại đất này được quy định dùng vào mục đích nào thì người sử dụng đất phải làm đúng theo mục đích đấy. Trong trường hợp có sự thay đổi về mục đích sử dụng thì phải báo cho cơ quan có thẩm quyền và phải được cấp phép thì mới thực hiện.

- Quyền sử dụng đất căn cứ vào thời gian: Thời hạn sử dụng đất có thể là ngắn hạn hoặc dài hạn, tùy vào quyết định của cấp có thẩm quyền. Từ đó quyền sử dụng đất của chủ thể cũng được quyết định là tạm thời hay lâu dài.

- Quyền sử dụng đất căn cứ theo pháp lý: Có nghĩa là cần dựa vào quyết định của các cấp có thẩm quyền khi giao đất, cho thuê để xác định mục đích sử dụng và biết được đó là quyền sử dụng ban đầu của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trực tiếp trong quyết định hay quyền sử dụng đất thứ hai của người thừa kế hoặc được cho thuê lại.

Phân loại quyền sử dụng đất

3/ Tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

3.1/ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Theo Khoản 16, Điều 03 của Luật Đất đai năm 2013 thì "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất đai là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất".

Tại Việt Nam, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn được gọi theo ngôn ngữ "bình dân" là sổ đỏ, sổ hồng hoặc giấy đỏ.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)

3.2/ Cách tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

3.2.1/ Tra cứu trực tiếp

Theo Thông tư 34/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, người dân có thể gửi phiếu yêu cầu để khai thác hệ thống thông tin đất đai do Nhà nước cung cấp.

Do đó cá nhân, tổ chức có thể tiến hành việc tra cứu thông tin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bằng cách điền và nộp phiếu yêu cầu/ văn bản yêu cầu cung cấp thông tin đất đai đến Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Ủy ban Nhân dân cấp Xã. 

Cách tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là cách thức chính xác nhất và độ tin tưởng cao. Tuy nhiên, cách thức này có nhược điểm là người tra cứu sẽ mất thời gian di chuyển, chờ đợi đến lượt và mất phí khi làm thủ tục tra cứu thông tin.

Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Dương

3.2.2/ Tra cứu online

Hình thức tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất online sẽ giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức đi đến các cơ quan chức năng. Đồng thời thông tin tra cứu được trả về cũng rất nhanh chóng, người dân không phải chờ đợi đến thời điểm trả kết quả như hình thức tra cứu truyền thống.

Phương pháp tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất online chỉ mới xuất hiện gần đây và mới chỉ có tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và thành phố Hồ Chí Minh có thể sử dụng phương pháp này.
- Đối với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: người dân có thể truy cập vào địa chỉ https://ungdung-sotnmt.baria-vungtau.gov.vn/tracuugcn/ để tra cứu.

- Đối với thành phố Hồ Chí Minh: người dân cài đặt ứng dụng tra cứu dành cho smartphone tại địa chỉ http://bit.ly/qhnd-android (dành cho điện thoại android) hoặc http://bit.ly/qhnd-ios (dành cho điện thoại Apple); người dân cũng có thể truy cập vào địa chỉ https://thongtinquyhoach.hochiminhcity.gov.vn/ban-do-quy-hoach để tra cứu.
Ngoài ra, nếu người dân xin cấp sổ đỏ mới và đã có mã số biên nhận hồ sơ, hình thức tra cứu online còn có thể giúp người dân theo dõi hồ sơ đã được giải quyết tới đâu, còn đang thiếu những thủ tục gì hoặc cần bổ sung như thế nào.
Tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

4/ Thủ tục tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Sau đây sẽ là các thủ tục dành cho người dân muốn tra cứu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại các cơ quan có thẩm quyền:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ xin cung cấp thông tin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Khi tổ chức, cá nhân có nhu cầu xin khai thác/ cung cấp thông tin về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ phải nộp phiếu yêu cầu hoặc gửi văn bản yêu cầu cho cơ quan có thẩm quyền cung cấp dữ liệu đất đai theo mẫu số 01/PYC được quy định cụ thể tại thông tư 34/2014/TT-BTNMT.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký nhà đất

Tổ chức, cá nhân khi nộp hồ sơ xin khai thác/ cung cấp thông tin về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có thể nộp hồ sơ bằng một trong các cách thức như: Nộp trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền; nộp qua đường bưu điện, gửi qua đường công văn, fax hoặc gửi qua thư điện tử, qua cổng thông tin đất đai.

Bước 3: Nhận kết quả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Sau khi nhận được phiếu/văn bản yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền sẽ xử lý và thông báo về nghĩa vụ tài chính cho cá nhân, tổ chức. Nếu từ chối cung cấp dữ liệu thì cơ quan sẽ trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Khi cá nhân, tổ chức đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính theo thông báo thì cơ quan có thẩm quyền sẽ cung cấp thông tin về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo yêu cầu.

Nếu cơ quan nhận được yêu cầu trước 15 giờ thì sẽ phải cung cấp ngay trong ngày; trường hợp nhận được yêu cầu sau 15 giờ thì việc cung cấp thông tin sẽ được thực hiện vào ngày làm việc tiếp theo;

Trường hợp cá nhân, tổ chức yêu cầu cung cấp dữ liệu đất đai dưới hình thức tổng hợp thông tin thì thời hạn cung cấp dữ liệu đất đai được xác định theo thỏa thuận giữa cơ quan và người yêu cầu bằng hình thức hợp đồng.

Tra cứu thông tin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

5/ Lệ phí tra cứu giấy chứng nhận quyền sử đụng đất

Tổng chi phí mà cá nhân, tổ chức phải thanh toán khi yêu cầu tra cứu thông tin tại các cơ quan có thẩm quyền sẽ bao gồm: 

- Phí gửi/ vận chuyển hồ sơ (nếu có);
- Phí khai thác và sử dụng tài liệu (phí này sẽ do Hội đồng Nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định, do đó mỗi tỉnh thành sẽ có mức phí khác nhau);
- Phí in ấn, sao chụp tài liệu.

Lệ phí tra cứu thông tin đất đai

Lời kết

Qua bài viết này, Blog Mua Bán hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc hiểu rõ hơn về quyền sử dụng đất và cách tra cứu thông tin đất đai chuẩn xác nhất.